عسل و انواع آن

این ماده شیرین و بسیار چسبناک که با مزاج بسیاری از افراد سازگاری دارد به رنگ زرد مایل به قهوه ای کم رنگ بوده و توسط زنبورهای عسل از شهد گل ها ساخته می شود.

شهد گل در معده زنبور عسل به صورت موقت ذخیره می شود و در این حین مقداری آنزیم های موجود در معده زنبور عسل به آن اضافه می گردد و ترکیب شیمایی شهد گل را تغییر می دهد که در طی این فرایند مقداری از آب موجود در آن تبخیر می شود و آن را به حالت یک ماده غلیظ و شربت مانند در می آورد سپس آن را در داخل کندو می ریزد و  این عمل را دوباره تکرار کرده تا در نهایت عسل با غلظت بالا را که در حدود 15 الی 20 درصد آب دارد را به وجود می آورد.

عسل یک محصول با ارزش غذایی بسیار بالاست به طوریکه براساس یافته های علمی میزان انرژی آن در 100 گرم در حدود  310 کیلوکالری و میزان پروتیئن آن در حدود 0.4 گرم و قند هایی که در آن یافت می شود در حدود 76 گرم با چربی صفر درصد است.

ترکیبات موجود در عسل طبیعی به شرح زیر می باشد:

فروکتوز 38/2 درصد، گلوکز 31 درصد، 17/1 درصد، مالتوز 7/2 درصد، ساکاروز 5/1 درصد، مقداری املاح معدنی و ویتامین. Ph عسل در محدوده 7/3 الی 5/4 متغیر است. با این حال با وجود اینکه عسل ماده اسیدی است ولی حالت اسیدی موجود در آن به دلیل طعم شیرین آن خیلی محسوس نیست.

انواع عسل

در حال حاضر بیش از 350 نوع عسل وجود دارد. اما می توان آن ها را براساس دسته بندی کلی در دو گروه عمده جای داد.

1-عسلی که توسط زنبورداران از یک گل خاص به دست می آید که این روش بسیار سخت است و چند نوع از این عسل ها عبارتند از عسل گل آفتابگردان، عسل اقاقیا و عسلی که از گل شبدر به دست می آید.

2-عسلی که از چندین نوع گل به وجود می آید در این دسته عسل حاصله از جمله آن می توان به عسل مرکبات، عسل کوهستان و عسلی که از درختان مثمر و غیر مثمر به دست می آید، اشاره کرد.

ناگفته نماند که بیشترین حجم عسل در فصولی از سال به دست می آید که گیاهان در حال گل دادن هستند و به طور عمده به دو دسته عسل بهاره و عسل پاییزه تقسیم بندی می شوند:

• عسل بهاره از شهد گل هایی مانند گل اقاقیا، مرکبات و درختانی که در اوایل فصل بهار گل می دهند به دست می آید.
• عسل پاییزه که در آن تولید عسل از اواسط فصل تابستان تا اوایل فصل پاییز ادامه دارد.

در بیشتر مواقع عسل تولید شده توسط زنبور عسل متناسب با زیست بومی است که در آن محیط عسل تولید می کند بطوری که عسل تولید شده از نظر رنگ و طعم هر منطقه نسبت به منطقه دیگر تا اندازه ای متفاوت است.

تقسیم بندی انواع عسل متناسب با نوع گل

انواع عسل می تواند بر حسب اینکه از شهد کدام گل تهیه شده، به دلیل وجود ترکیبات درونی مختلف در انواع گلها متفاوت باشد. بنابراین بر این اساس اثرات درمانی آن نیز متفاوت خواهد بود. در ادامه به سه دسته کلی انواع عسل اشاره خواهیم کرد:

• عسل مخلوط

بیشتر عسل های تجاری در این دسته قرار می گیرند. در این نوع از عسل برای رسیدن به کیفیت مطلوب، انواع عسل های بدست آمده از گلهای مختلف را ترکیب می کنند تا عسل به لحاظ رنگ، طعم و سایر ویژگی های مطلوب به یک درجه ایده آل برسد.

• عسل جنگلی

عسل جنگلی محصول چندین نوع گیاه جنگلی وحشی است. ممکن است این نوع عسل به دلیل تاثیر گرفتن از آب و هوا هر ساله دارای مزه و طعمی متفاوت با سال دیگر باشد. از این نوع می توان به عسل تیره رنگ جنگلی در آلمان اشاره کرد. همچنین عسل های تولید شده در جنگل ها و کوه های اروپای مرکزی که بیشتر از درختان کاج تهیه می شوند در این دسته بندی جای می گیرند.

• عسل تک گل

عسل های تک گل اشاره به نوعی عسل دارد که محصول منطقه خاصی بوده و به دلیل نگهداری در یک منطقه مشخص زنبورها فقط از گرده های یک نوع گل تغذیه کرده اند که غالبا دارای طعم، مزه و رنگ مخصوصی هستند. برای مثال در مناطق خاصی از کشور مصر در آفریقای شمالی زنبورها به دلیل نگهداری در مجاورت باغهای مرکبات تنها از شکوفه های این گیاهان تغذیه می کنند.